زبان بدن و معنای آن 

در این پست با زبان بدن به طور خلاصه و چگونگی استفاده از آن در مذاکرات و موفقیت در سخنوری و فن بیان آشنا خواهید شد. آگاهای از زبان بدن می تواند تا حد زیادی شما را در هر جایگاهی بالا بکشد.فن بیان و سخنوری و موفقیت در آنها و سخنرانی با زبان بدن مناسب می تواند از شما انسان دیگری بسازد. با پست های فن نهان همراه باشید و مطالب جدید ما را دنبال کنید. انسان نمي‌تواند ارتباط برقرار نكند؛ او مي تواند تصميم بگيرد گفت‌و‌گو نكند؛ امّا غير‌ممكن است بتواند جلوي رفتار خودش را بگيرد. حالت هاي چهره، اندام و زبان تن، بدون وقفه اين ارتباط را برقرار مي‌كنند.

«همبستگی کامل روان، عواطف و جسم سبب شده است که هر بخشی از اعضای ظاهری بدن در حدّ زیادی بیان‌گر صفات و خصوصیات روانی و خلقی شخصیت آدمی باشد. طرز زندگی، سبک تفکّر، ماهیّت درونی افراد در ابعاد فیزیکی و اعضاء شکل ظاهری به ویژه در سطح بدن از طریق علایم نمادین در چهره و پوست و چشم و… نمایان می‌شود. در همه‌ی این نمادهای فیزیکی، چهره‌ی انسان همانند آینه‌ای روان و مسطّح و زلال، افشاگر ویژگی‌های پنهان و آشکار آدمی است. چهره می‌تواند روشن‌گر فضایل عقلانی، متانت، زیرکی، هوش، ذکاوت، بردباری، شجاعت،رأفت، مهربانی و یا بالعکس، نشان‌دهنده‌ی بداهت، خسّت، كينه‌توزی، بزدلی، بی رحمی و … باشد و بالاخره چهره، افشاگر رازها و نیازهای درونی و سرکوب‌شده‌ی آدمی است که از طریق ابزارها و روش‌های ظاهری نمی‌توان به آن‌ها دست یافت». به تعبیر مولانا:

دیر باید تا که سرّ آدمی آشکار گردد افزون و کمي

                                                       زیر دیوار بدن گنج است یا خانه‌ی مار است و مور و اژدها

تفسير زبان يكي از مهم‌ترين مهارت‌هاي گوش كردن اثربخش است.

زبان تن را از طريق زير مي‌توان فهميد:

حالت‌هاي چهره وضع اندام حركات ميان‌گر

چهره، مهم‌ترين منبع اطّلاعاتي در زمينه‌ی هيجان است. چشم‌ها و پوست اطراف آن، گوياترين نشانه‌ها هستند، چشم ها در خوشي برق مي‌زنند و در غمگيني، قرمز و اشك‌آلود مي شوند، در عصبانيّت، خشمگينانه خيره مي‌شوند، عشق و اعتماد يا صميمي نبودن را منعكس مي‌كنند.

تماس چشمي صميمانه و گرم: خالص‌ترين شكل رابطه‌ی متقابل، يعني بالاترين سطح اتّحاد رواني را منتقل مي‌كند. نشانه‌هاي صوتي: آن چه شنونده‌ی كارآمد مي‌شنود، بسيار بيش‌تر از صرف كلماتي است كه گوينده ادا مي‌كند. صداي يكنواخت: بيان‌گر خستگي صداي تند صعودي: تعجّب صداي بلند، ارتفاع تأكيدي صدا: شادماني سرعت كم، زير و بم كم: بيان‌گر افسردگي گفتار تند: دفاع كلام خصمانه با تن بالا: خشم زير و بم بالا با كلام طولاني: ناباوري

تمرين:

آن‌چه را كه امروز بايد با كسي در ميان بگذاريد، با تغيير لحن و طنين مؤثّر بيان كنيد.

?وضع اندام، حركات بيان‌گر و اعمال:

تغيير وضع اندام و حركات بدني يك فرد مي‌تواند درباره‌ی احساسات خود، انگاره و سطح انرژي فرد، افشاگر باشد. پس متناسب با كلام خود حركت كنيد، دست خود را حركت دهيد. گاه لبخند بزنيد، گاه چهره در هم بكشيد، گاه بي اعتنا باشيد و گاهي محكم و نرم، چشم به جايي بدوزيد.

?پوشاك، وضع ظاهر و محيط:

نحوه‌ی لباس پوشيدن، آرايش و محيطي كه فرد براي خود برگزيده و يا انتخاب مي‌كند، بخشي از پيامي است كه او ارسال مي‌كند. مرتّب و تميز باشيد. هماهنگي و پاكيزگي شما، تأثير رواني خاص روي افراد مي‌گذارد.

?گفتار بي صدا يا زبان بدن

فقط 7% از مطالب قابل فهم ما از طريق مطالب بيان شده عايد مي‌شود. 38% توسّط صداها و 55% از طريق علایم گفتار بي صدا به ما مي‌رسد. اهمّيّت استفاده‌ی مؤثّر از گويش بدن در موفّقيّت اجتماعي انسان كم‌تر از داشتن بلاغت و فصاحت نيست. شما مي‌توانيد در پيام‌هاي متنوّع آن مهارت را كسب كرده، براي ارتباطات رسمي و غير‌رسمي، خصوصي و عمومي خود تسلّط يابيد و به اصطلاح مديريت اثرگذاري را در رفتارتان اعمال نمایيد.

قوانين موفّقيّت در گفتار بي‌صدا

✅ ثانيه‌هاي برخورد اوّليه را كنترل كنيد، اصلاح امري به مراتب مشكل‌تر از اين است كه آن را از ابتدا به طور صحيح انجام دهيد. براي ايجاد يك اثر مطلوب در ديگران، داشتن توانايي كافي براي خوب شنيدن، بهتر از مهارت صحبت كردن عمل مي‌كند.

✅ هر زمان كه امكان داشته باشد از جهش ابرو استفاده كنيد، هميشه به جهش ابروي ديگران پاسخ دهيد؛ مگر اين كه خودتان بخواهيد خصومت نشان دهيد.

✅ ارتباط چشمي خود را همواره به سمت پایين قطع كنيد، مگر اين كه عمداً بخواهيد علاقه‌ی چنداني به طرف مقابل نشان ندهيد، يا تعادل او را به هم بزنيد. در اين صورت، نگاه خود را به سمت بالا قطع كنيد، تا اسباب تشويش او را فراهم آوريد.

✅ در مرحله‌ی آغازين و حالت عادي برخورد، هرگز سعي نكنيد بيش ازسه ثانيه به طرف مقابل خيره شويد. پس از سه ثانيه، ارتباط چشمي خود را موقّتاً قطع كنيد. تنها مورد استثناء در اين مورد، در هنگام بازي قدرت پيش مي‌آيد وآن، زماني است كه عمداً بخواهيد رقيب خود را دستپاچه كنيد.

✅ در هنگام استفاده از خنده، با توجّه به نوع آن، موقعيّت خنده را در نظر بگيريد؛ همان طوري كه اجتناب مطلق از خنديدن مي‌تواند اثر منفي داشته باشد، خنده‌هاي نامناسب نيز به همان نسبت مي‌تواند براي شما مضر باشد.

✅براي رسيدن به نتيجه‌ی دلخواه، دقّت كنيد كه فاصله‌ی خود را درست انتخاب كنيد. اختلافات فردي، فرهنگي و همچنين چگونگي رابطه‌ی خود را با طرف مقابل در نظر بگيريد. در فاصله‌هاي مختلف بدون اين كه احساس ناراحتي يا قضاوت كنيد با مردم برخورد كنيد و اين كار را به شكل يك عادت درآوريد. هر چقدر با قسمت‌هاي مختلف بدن افراد با انعطاف بيش‌تري برخورد كنيد، به همان نسبت خواهيد توانست در برخورد خود مسلّط‌تر باشيد.

✅ در بعضي شرايط خاص، مي‌توان كانون فضاي شخصي افراد را با سنجيدگي كامل نقض و وسايل يك دوستي دو‌جانبه را فراهم كرد؛ ولي فقط زماني دست به چنين كاري بزنيد كه به طرف مقابل با تمجيد لفظي و با علایم گفتار بي‌صدا پاداش بدهيد. در چنين شرايطي، كم شدن فاصله‌ی دو نفر باعث خواهد شد دوستي و علاقه‌ی طرف مقابل نسبت به شما افزايش پيدا كند و با شما بيش‌تر همكاري كند.

✅ هرگز با آقايان بيگانه از روبرو و با خانم‌هاي بيگانه از پهلو برخورد نكنيد، در هنگام صحبت با آقايان از كنار او شروع كنيد و به تدريج وضعيت خود را تغيير دهيد تا به روبرو برسيد و در هنگام صحبت كردن با خانم‌ها از روبرو برخورد كرده، سپس به آرامي به كنار او برويد.

✅ زماني كه شخص در وضعيت نشسته است، وضعيت ايستاده به خود نگيريد، مگر آن كه عمداً بخواهيد بر او تسلّط يابيد يا او را تهديد كنيد؛ ارتفاع، يكي از عوامل قوي سلطه‌گري است.

✅ اگر در هنگام نشستن بر صندلي‌هاي باز و دار كوتاه مجبوريد بدن خود را به سمت عقب خم كنيد، در صورت امكان، از نشستن بر روي آن‌ها بپرهيزيد؛ زيرا در اين حالت تعداد علایمي كه از طريق وضع اندامي مي‌توانيد ارسال كنيد، بسيار محدود خواهد شد.

✅ در صورتي كه مي‌توانيد صندلي ها را جا به ‌جا كنيد، از قوانين فاصله استفاده كنيد، فاصله‌ی نزديك صندلي‌ها، به ويژه هنگامي كه بازوهاي صندلي، بين شما و افراد، يك مانع فيزيكي ايجاد كنند، احساس امنيت بيش‌تري را تداعي مي‌كند.

✅ از نشستن در كنار و نزديك يك خانم و روبروي يك آقاي ناآشنا بپرهيزيد. اگر طرف مقابل شما يك مرد است، در كنار او و اگر يك خانم است، در مقابل او قرار بگيريد.

✅ براي دست دادن در هر شرايطي، دست خود را خشك كنيد. در اغلب اوقات، در فشار دادن دست طرف مقابل، حدّ اعتدال را رعايت كنيد و دست طرف مقابل را حدود شش ثانيه در دست خود نگه داريد.

✅ براي رساندن تسلّط خود بر ديگران، هنگام دست دادن، دست طرف مقابل را بيش‌تر از حدّ معمول فشار دهيد، مدّت آن را نيز طولاني تر از حالت معمول انتخاب كنيد. براي ابراز دوستي و اشتياق در نشان دادن دست طرف مقابل و زمان نگهداري اعتدال را رعايت كنيد.

اگر مي‌خواهيد كمي جسارت نشان دهيد، دست طرف مقابل را كمي طولاني‌تر از حدّ معمول در دست بگيريد. اگر مي‌خواهيد دوستي خود را رعايت كنيد و موجب افزايش آن شويد، در هنگام فشار دادن دست او،حدّ تعادل را رعايت كنيد؛ ولي دست او را كمي طولاني‌تر از حدّ معمول لمس كنيد. با چهره‌اي متبسّم و آرام برخورد كنيد و در تمام طول مدّت دست دادن، ارتباط چشمي خود را حفظ كنيد و خود را كمي به سمت جلو متمايل كنيد. براي ابراز خضوع، در نوع و طول دست دادن حدّ معقول را رعايت كنيد.

✅ استفاده از هر نوع عينكي از قبيل عينك‌هاي رنگي، دودي، يا آينه‌اي بپرهيزيد، مگر آن كه به خاطر مشكل طبّي مجبور به استفاده از آن باشيد. اگر مي‌خواهيد فردي خونگرم و همدل با ديگران ظاهر شويد، جهت رفع مشكلات نارسايي‌هاي بينايي از عدسي‌هاي چسبان استفاده كنيد.

✅ براي اين كه در اوّلين برخورد، دلگرمي و اثر حضور خود را در آنان افزايش دهيد، گردن خود را كج كنيد، ارتباط چشمي برقرار كنيد و از اعماق قلب بخنديد و با آنان برخورد كنيد، همچنين زماني كه مي‌خواهيد از كسي كمك بگيريد، مي‌توانيد از اين شيوه استفاده كنيد.

✅ در هنگام صحبت كردن در مقابل گروهي از مردم، حتماً به همه‌ی آن‌ها نگاه كنيد، در صورت امكان، از خواندن مطلب از روي نوشته خودداري كنيد، آن‌چه مي‌خواهيد بگوييد، يا حفظ كنيد و يا از يادداشت استفاده كنيد.

✅ رمز موفّقيّت‌آميز يك نمايش قدرت در توانايي و كنترل زمان و فضاي شخصي شما نهفته است.

✅ به آرامي راه برويد، با تأمّل راه برويد، موقع راه رفتن، قدّ خود را بالا بكشيد. در هنگام نظر كردن به محيط اطراف خود عجله نكنيد، مانند صاحب‌خانه عمل كنيد، نه مانند بيگانه. ظاهر خود را با باطنتان يكي نكنيد، طوري حركت كنيد كه تصوّر كنند مالك آن‌جا شما هستيد، هرگز به خودتان اجازه ندهيد که دست و پاي خود را گم كنيد.

✅ براي مشوّش كردن ديگران، نگاه خود به آن‌ها را طولاني كنيد، امّا اجازه ندهيد كه آنان با نگاهي طولاني شما را مورد هدف قرار دهند. نگاه خود را به سمت راست يا چپ منحرف كنيد؛ امّا از نگاه به پايين خودداري كنيد.

✅ در صورت امكان، جاي نشستن و چگونگي آن را آگاهانه انتخاب كنيد، صندلي‌اي را انتخاب كنيد كه بازو نداشته باشد و بلند شدن از روي آن راحت باشد، در هنگام نشستن، ارتفاع شما به اندازه‌ی طرف مقابل باشد.

✅ شما مي‌توانيد اغلب اوقات، قدرت تسلّط بر ديگران را از طريق تجاوز بر فضاي شخصي آنان افزايش دهيد، امّا دقّت كنيد اين كار شما نسنجيده نباشد.

✅ براي تسلّط يافتن به كسي، در درجه‌ی اوّل وقت او را كنترل كنيد، هر چقدر بتوانيد او را در انتظار بگذاريد (تايك حد) بيش‌تر مي‌توانيد سلطه‌گري خود را مسلّم كنيد.

✅ با كساني كه مي‌خواهند وقت شما را بگيرند، مخالفت كنيد و از طرف مقابل بخواهيد تا منتظرتان بماند و در مواردي كه مجبوريد منتظر بمانيد، به 15 دقيقه اكتفا كنيد، در پايان اين مدّت، ملاقات خود را لغو كنيد؛ مگر اين كه براي تأخير، يك دليل قابل قبول وجود داشته باشد.

✅ در هر برخورد سعي كنيد ذهن خود را باز كنيد، در مورد آن‌چه كه خواهيد ديد، تصديق بلا تصوّر نكنيد.

✅ بيش از اندازه به چهره‌ها توجّه نكنيد، هرچند كه نكات ارزشمندي مي‌توان از آن‌ها دريافت كرد؛ زيرا علایم گفتاري بي‌صداي آن‌ها به راحتي قابل جعل‌سازي است.

✅ براي اين كه در تشخيص اضطراب دچار مشكل نشويد، به صورت طرف مقابل نگاه نكنيد؛ به جاي آن، به پاها و دست‌هاي او دقّت كنيد.

✅اين كه چه عرضه مي‌كنيد، هيچ فرقي نمي‌كند، اگر طرف مقابل بخواهد با شما معامله داشته باشد، از طريق گفتاري بي‌صدا شما را مطّلع مي‌سازد. علایم كليدي كه بايد به دنبال آن باشيد، عبارتنداز: تخفيف تنش، افزايش ارتباط چشمي، نزديكي بيش‌تر و گذاشتن دست بر روي چانه.

✅ براي امتحان خالص بودن ابراز صميميّت طرف مقابل، به چين‌هاي گونه‌ی او دقّت كنيد، در صورت مشاهده‌ی چنين چين‌هايي مي‌توان اطمينان حاصل كرد كه خنده‌ی او گرم و بي‌رياست. تماس دستي بيش‌تر، تغيير ناآگاهانه از حالت چهره وضعيت شما و كجي گردن در هنگام صحبت كردن، ازجمله مواردي است كه مي‌تواند در طرف مقابل جستجو كنيد.

✅ افراد دروغ‌گو خود را به طرق مختلف لو مي‌دهند. به دنبال اين هستند كه كم‌تر از حالت معمول از حركات اندامي استفاده و خود را بيش‌تر لمس می كنند. اعمالي كه به آن دست مي‌زنند، عبارتند از: ماليدن دست ها، كشيدن يا زدن دست به گوش، بيني يا گونه، خاراندن بيني و مخصوصاً لمس كردن چشم‌ها. اگر حيله‌گري توأم با خصومت باشد، از طريق حركات خشونت‌آميز پاها، دست‌ها و يا دهان، قابل تشخيص مي‌باشد.

تمرين:

?دو نفر را برگزينيد و به زبان تن آن‌ها گوش دهيد و در ضمن، كلمات‌شان را بشنويد. متوجّه چه چيزي شديد؟ ?آيا زبان تن آن‌ها با كلمات‌شان هم‌خواني داشت؟ ?اگر اين هم‌خواني وجود نداشت، شما چه مي‌كرديد؟