چهار گام اساسی برای اجرای یک سخنرانی رویایی:

شما حتی اگر نخواهید سمیناری برگزار کنید حتما در جمع های دوستان و یا خانواده پیش آمده که از حرف زدن خجالت بکشید. برای یادگیری فن بیان حتما نیاز نیست که شما سخنران باشید و یا قصد شرکت در سمینارها و وبینارها را داشته باشید. گام های اساسی برای سخنرانی رویایی می تواند به راحتی شما را در هر جمعی تبدیل به متکلم وحده کرده و شما به راحتی حرف خود را بزنید. 

1 – ایجادآمادگی های لازم پیش از اجرا:

داشتن یک سخنرانی رویایی آیا واقعا برای شما به یک رویا تبدیل شده؟ از اینکه مدام با استرس سخنرانی های خود را خراب می کنید خسته شده اید؟ نگران نباشید. این مقاله و مقالاتی که در ادامه آن ها را به صورت سریالی قرار خواهیم داد؛ می توانند به شما کمک کنند؛ تا کاملا بر این استرس های خود غلبه کنید. در نوع خود بهترین باشید. پس با گام های اساسی برای سخنرانی رویایی با ما همراه باشید.

هدفگذاری

•  ابتدا باید هدفگذاری درستی داشته باشید.
•  موضوعی جذاب و کاربردی را انتخاب کنید. قبل از هر سخنرانی خود را به خوبی آماده کنید. برای اینکه در ارائه خود بامشکل بزرگی رو به رو نشوید، باید به طور دقیق بدانید که راجع به چه موضوعی و تحت چه شرایطی می‌خواهید
• سخنرانی کنید و مخاطبان شما چه کسانی هستند.
• از خود بپرسید چرا من باید این موضوع را ارائه بدهم؟
• چرا الان و برای این مخاطب باید ارائه بدهم؟

مخاطب شناسی

•  علایق و سلایق مخاطب را بشناسید.
•  مخاطب با چه هدفی در برنامه ما شرکت می کند؟
• تعداد مخاطبان در چه حد است؟
• تیپ و نوع شخصیت مخاطبان خود را در حد امکان شناسایی کنید.
• آیا حضور داوطلبانه بوده است؟

امکانات و اقدامات لازم

•  کاربرگ های لازم را به تعداد کپی بگیرید.
• در زمانی مناسب مکان را رزرو کنید.
• از سالم بودن میکرفن و سیستم صوت مطمئن شوید.
• پذیرایی در خور شان مخاطب را مد نظر داشته باشید.
•  رایانه و ویدئو پروجکشن را به دقت چک کنید.
•  فایل های مربوط به اجرای خود را در چند جا ذخیره کنید.
•  محیط برگزاری را از نظر: اندازه؛ نور؛ دمای هوا؛ سیستم برق؛ صندلی ها چک کنید.

خود را آماده کنید.

•  یاد خدا آرامش بخش دلهاست. با یاد او و نام او با هر گونه استرس بیجا مقابله کنید.
•  مهمترین علت خجالت کشیدن در مقابل دیگران یا موقعیت های تازه این است که فرد بیش از حد به محدودیت ها کمبود ها و نقطه ضعف ها فکر می کند.
•  مثبت ببینید و مثبت فکر کنید. در این حال با کشف خود و توانمندیهای فراوان چنان حالتی در شما ایجاد خواهد شد که احساس خجالت را به تدریج محدود و نابود می سازد.
•  موفقیت ها و افتخارات خود را به یاد آورید.
• از جملات تلقینی مثبت استفاده کنید.
• من می توانم به راحتی در مقابل جمع صحبت كنم.
• من از آرامش کافی برخوردار هستم.
• من روحیه شاد و با نشاطی دارم.
• مطمئن هستم که به بهترین شکل، بر مخاطب تاثیرگذار خواهم بود.
• همه چیز دست به دست هم خواهد داد تا من موفق شوم.
• لطف خدا و حضور او را در لحظه لحظه کارم احساس می کنم.
• و…

قبل از سخنرانی چه کارهایی انحام دهیم؟

قبل از سخنرانی چند بار تنفس عمیق داشته باشید.
از تکنیک ریلکسیشن و مدیتیشن استفاده کنید.
تمرین کنید محکم و راست قامت بایستید.
عضلات دهان را منعطف کنید.
عضلات چهره را منعطف کنید.
 حنجره خود را گرم کنید.
گلوی خود را قبل از سخنرانی صاف کنید.
 تمرین کنید یک جمله نسبتا طولانی را با یک نفس بگویید.
 محتوای سخنرانی را با خود تمرین کنید. هرقدر بیشتر تمرین کنید اعتماد به نفس بیشتری پیدا می‌کنید.
هنگام تمرین کردن حتی می‌توانید از آینه هم استفاده کنید. این موجب تمرکز بیشتر شما می‌شود و اینکه ببینید هنگام سخنرانی چگونه به نظر می‌رسید و همچنین موجب می‌شود شما تماس چشمی‌خود را با حضار در حین سخنرانی حفظ کنید.
شما می‌توانید در تمرین خود از ضبط صوت هم استفاده کنید. این موجب می‌شود که شما از مکث برای به یاد آوردن مطالب خودداری کنید و همچنین شیوه استفاده از لغات را به شما نشان می‌دهد
 می‌توانید حتی جلوی مخاطب فرضی ارائه داشته باشید.
برای دوستانتان نیز سخنرانی کنید. این شیوه خیلی جالبی است زیرا شما را با دنیای واقعیت ارتباط می‌دهد.
پیش از آنکه سخنرانی کنید فکر کنید که حضار اشخاصی مهربان و دوست داشتنی و از دوستان شما هستند. این موجب می‌شود شما تصویر خوبی را در ذهن داشته باشید.
 داشتن ظاهر مناسب،آراسته و متناسب با محیط و مخاطب از اهمیت بالایی برخوردار است.
نقش اطلاعات: نکته ای که باید به آن توجه کرد داشتن اطلاعات صحیح از منابع موثق است.
اطلاعات خود را کامل کنید تا با اعتماد به نفس وارد میدان شوید.
 متن سخنرانی را با در نظر گرفتن جو حاکم تهیه کنید (سن ، اقشار ، میزان تحصیلات مخاطبین و…)
قبل از سخنرانی متن خود را حفظ کنید و جهت یاد آوری قسمت های سخت ، متن را کدینگ کنید .

سعی کنید در تمامی گفتگو ها شرکت کنید این گونه شما در کل روز در حال تمرین سخنرانی هستید ولی از بحث و گفتگو در مورد موضوعاتی که آگاهی کافی ندارید اجتناب کنید که باعث از دست رفتن اعتبار و کاهش اعتماد بنفس شما خواهد شد.
آشنایى با ادبیات فارسى كه نقش زیادى در جمله ‏بندى و تركیب جملات دارد، در غنی بخشیدن به دایره واژگان و فصاحت و بلاغت کلام بسیار اهمیت دارد. در این زمینه خواندن متون ادبى مثل گلستان و بوستان سعدى و نظایر آن به جد توصیه می شود.
با افرادى كه از این مهارت برخوردارند ارتباط نزدیك‏ترى داشته باشید و یا به نوارهاى آنها گوش داده و درباره ‏ى چگونگى ورود و خروج به سخنرانى و صحبت‏هاى آنها خوب دقت كنید.
قبل از این كه در مقابل جمع قرار گیرید به خودتان تلقین به نفس مثبت داشته باشید.
موانع احتمالى و افكار و اعمال مزاحم را شناسایى و ذهن خود را براى مقابله با آن آماده سازید؛ مثلاً اگر خنده حاضران از ادامه سخن بازتان مى‏دارد، شما نیز بخندید.
 به كار خود پاداش دهید. یك نفس عمیق، به خود آفرین گفتن یا باز گفتن تفصیلى و با آب و تاب آن براى نزدیكان مى‏توانند پاداش به شمار آیند.
در انجام رفتارهاى اجتماعى كوچك و در محیط هاى دیگر كه بیش‏تر احساس راحتى مى‏كنید، فعال باشید. این كار را از سلام كردن، احوالپرسى، جواب سلام دادن، نگاه كردن، تعارف كردن و تعارف شنیدن آغاز كنید. و با تمرین به كارهاى بزرگ‏تر و مهم‏تر گسترش دهید.
 در صورت امکان باید زودتر از موعد مقرر به سالن سخنرانی برسید تا حالت های روحی مخاطبان را ارزیابی کنید.
سعی کنید به سخنرانی قبلی خودگوش کنید. شما می توانید با بررسی واکنش مخاطبان نسبت به سخنرانی قبلی، حالت روحی آن ها را ارزیابی کنید.
سعی کنید به سخنرانی قبلی گوش کنید. شما می توانید با بررسی واکنش مخاطبان نسبت به سخنرانی قبلی، حالت روحی آن ها را ارزیابی کنید.

2. شروع طلایی با ارائه مقدمه مناسب

جلب توجه مخاطب

• در ابتدا چند سوال کلیدی مطرح کنید.
• کاری کنید که باعث غافلگیری مخاطب شود.
• داستانی زیبا تعریف کنید.
• از اخبار داغ استفاده کنید.
• آمارهای تکان دهنده و مطمئن ارائه دهید.
• مخاطب را به مشارکت دعوت کنید.
• لطیفه ای زیبا تعریف کنید.
• از تکنیک ایفای نقش و یا نمایش استفاده کنید.
• کلیپی زیبا و تاثیرگذار پخش کنید.
• دکلمه یا شعری متفاوت بخوانید.

رسیدن به توافق و سازگاری با مخاطب

•  به مخاطب اجازه اظهار نظر بدهید.
•  طبیعی رفتار کنید.
•  پشت تریبون نمانید و بر روی سن یا در بین مخاطبین قدم بزنید.
•  از مخاطب تایید بگیرید.

نکات مهم

•  خود را به شکل شایسته معرفی کنید.
•  از دست اندکاران تشکر کنید.
•  متواضع و فروتن باشید.
•  انتظارات مثبت بسازید.
•  با جملات مثبت شروع کنید.
•  به افراد شناخته شده و معروف اشاره کنید.
•  به همه امید بدهید.
•  پر انرژی و با نشاط ایراد سخنرانی کنید.
•  با مخاطب تبادل نظر کنید.
•  پل ارتباطی بین خود و مخاطب بسازید.
•  از اشتراکات خود با مخاطب حرف بزنید.
•  با اشاره به اهمیت و ارزش موضوع، علت خود را در پرداختن به آن بیان کنید و در صورت لزوم جزئیاتی را که مرتبط با مسأله باشند نیز تشریح کنید.

3. پیکره اصلی سخنرانی

حفظ توجه مخاطب

•  ارتباط چشمی با مخاطب را حفظ كنید.
•  اشتیاق خود را نمایش دهید.
•  احساسات را چاشنی کنید.
•  از مخاطب سوالات مستقیم بپرسید.
•  از مخاطب سوالات مفهومی بپرسید.
•  مخاطب را دعوت به تفکر و تعمق کنید.
• داستانی دلنشین تعریف کنید.
•  از تکنیک ایفای نقش و یا نمایش استفاده کنید.
•  اگر تجربیات جالبی در زمینه موضوع سخنرانی دارید بد نیست آنها را مطرح کنید.
•  از ایتم های تصویری مثل: عکس؛ اسلاید؛ کاریکاتور؛ پوستر؛ ماکت و … استفاده کنید.
•  از کاربرگ مفید و کاربردی استفاده کنید.
•  مخاطب را دعوت به تحرک و پویایی فیزیکی کنید.
•  پاسخ حضار را تصدیق کنید.
•  از جزئیات بكاهید و اصل سخن را به صورت خلاصه و گویا بیان كنید.
•  از موضوعی به موضوع دیگر به صورت سازمان دهی شده پیش بروید.

 از ایتم های چندرسانه ای استفاده کنید. این آیتم ها باعث :

• کمک به درک بهتر؛

• افزایش ماندگاری مطلب در ذهن مخاطب؛

• حفظ توجه مخاطب؛

• بالا بردن سرعت درک؛

• کنترل فکرو به روز بودن ارائه می شود.

نکات مربوط به زبان بدن

•  از اغراق بیش از حد در استفاده آیتم های مختلف زبان بدن پرهیز کنید.
•  مراقب باشید حرکات شما تداخلی با کلمات و جملات شما نداشته باشد.
•  به هیچ وجه به شکل تصنعی از اعضای بدن خود استفاده نکنید.
•  در جایی که لازم نیست، اصراری به استفاده از حرکات بدنی نداشته باشید.
•  از حرکات نا مناسب برای محیط یا مخاطب اجتناب کنید.

ارتباط کلامی مناسب

•  برکلمات کلیدی تاکید کنید.
•  شمرده حرف بزنید.
•  جملات خود را کامل بیان کنید.
•  از روی متن دیجیتال نخوانید.
•  ساختار زبانی صحیح به کار ببرید.
•  از دایره واژگان مناسب محیط و مخاطب استفاده کنید.
•  بیش از حد از فیلر ها یا پوشش دهنده های کلامی استفاده نکنید.
•  با سرعت متناسب و متعادل حرف بزنید.
•  کلید طلائی یک ارتباط موفق در کلماتی است که حامل دقیق پیام شما باشد.
•  آوا و تاثیرات آن : یک شنونده انتظار دارد سخنان سخنران را واضع ، کامل و با آوای متناسب بشنود.
•  حالت های صحبت کردن و تن صدای خود را از هر چند گاهی تغییر دهید.
•  هر بار که نکته ی مهمی را می گویید، مکث کوتاهی (حداقل 3ثانیه) داشته باشید.

4. جمع بندی و نتیجه گیری

نکات مهم

• داستان تعریف کنید.
•  حکایت یا مثل از ادبیات کهن پارسی تعریف کنید.
•  از سخنان بزرگان نقل قول کنید.
•  از اخبار داغ استفاده کنید.
•  آمار ارائه کنید.
•  از مخاطب مشارکت بگیرید.
•  لطیفه تعریف کنید.
•  از نمایش استفاده کنید.
•  خلاصه بحث را ارائه دهید.
•  از مخاطبان بخواهید بحث را مرور و جمع بندی کنند.

گرفتن بازخورد نهایی از خود

• قوت های ارائه شما در چه چیز بود؟
• ضعف های ارائه شما در چه چیز بود؟
• زمان برای شما چگونه گذشت؟
• عکس العمل مخاطب چطور بود؟
• مخاطب گیج نشد؟کجا؟
•  مخاطب هیجان زده شد؟کجا؟
•  مخاطب مشارکت کرد؟
• مخاطب چه سوالاتی پرسید؟
•  مخاطب راضی سالن را ترک کرد؟
• مخاطب در انتها شما را تشویق و تحسین کرد؟
• اگر به نتیجه دلخواه نرسیدید، خود را نبازید و برای بار دیگر خود را آماده انجام آن كار بكنید.
• هرگز خود را سرزنش نكنید.

 توجه داشته باشید تا زمین نخورید راه رفتن نمى‏ آموزید. پس باید نقد دیگران و تمسخر آن‏ها باشد تا شما مجال رشد یابید.