خلاصه کتاب
هدف‌گذاري و موفقيت
و بدانيد اي بندگان خدا كه خداوند شما را بيهوده نيافريد و بي‌سرپرست رها نكرد. از ميزان نعمتش برشما آگاه و اندازه نيكي‌هاي خود بر شما را مي‌داند. از خدا درخواست پيروزي و رستگاري كنيد. از او بخواهيد و عطاي او را درخواست كنيد كه ميان او و شما مانعي نيست و دري به روي شما بسته نمي‌گردد. «خطبه 196»
اي بندگان خدا تقوا پيشه كنيد و با اعمال نيكو به استقبال اجل برويد. با چيزهاي فاني شدني دنيا آنچه را كه جاويدان مي‌ماند خريداري كنيد. از دنيا كوچ كنيد كه براي كوچ دادنتان تلاش مي‌كنند. آماده مرگ باشيد كه بر شما سايه افكنده است. چون مردمي باشيد كه برآنها بانگ زدند و بيدار شدند و دانستند دنيا خانه جاويدان نيست و آن را با آخرت مبادله كردند. خداي سبحان شما را بيهوده نيافريد و به حال خود وانگذاشت. ميان شما تا بهشت يا دوزخ فاصله اندكي جز رسيدن مرگ نيست. زندگي كوتاهي كه گذشتن لحظه‌ها از آن مي‌كاهد و مرگ آن را نابود مي‌كند سزاوار است كه كوتاه مدت باشد. زندگي كه شب و روز آن را به پيش مي‌رانيد به زودي پايان خواهد گرفت.
مسافري كه سعادت يا شقاوت همراه مي‌برد بايد بهترين توشه را به خود بردارد. از اين خانه دنيا زاد و توشه برداريد كه فرداي رستاخيز نگهبانتان باشد. «خطبه 64»
اي زياد از اسراف بپرهيز و ميانه‌روي را برگزين. از امروز به فكر فردا باش و از اموال دنيا به اندازه كفاف خويش نگهدار و زيادي را براي نيازمنيت در آخرت پيش فرست. آيا اميد داري خداوند پاداش فروتنان را به تو بدهد در حالي كه از مبتكران باشي؟ و آيا طمع انفاق كنندگان را دريابي در حالي كه در ناز و نعمت قرار داري؟ و تهيدستان و بيوه‌زنان را از آن نعمت‌ها محروم مي‌كني؟ همانا انسان به آنچه پيش فرستاده و نزد خدا ذخيره ساخته پاداش داده خواهد شد.«نامه 21»
بخشنده باش اما زياده‌روي نكن، در زندگي حسابگر باش اما سخت‌گير مباش. «حكمت 33»
حاصل كوتاهي پشيماني و حاصل دورانديشي سلامت است.«181»
به يقين بدانيد خداوند براي بنده خود هر چند با سياست و سخت كوش در طرح و نقشه نيرومند باشد بيش از آنچه كه در علم الهي وعده فرموده قرار نخواهد داد و ميان بنده هر چند ناتوان و كم سياست باشد و آنچه در قرآن براي او رقم‌زده حاصلي نخواهد گشت. هر كس اين حقيقت را بشناسد و به كار گيرد از همه مردم، آسوده‌تر است و سود بيشتري خواهد برد و آنكه آن را واگذارد و در آن شك كند از همه مردم زيانكارتر و گرفتارتر است. چه بسا نعمت داده شده‌اي كه گرفتار عذاب شود و بسا گرفتاري كه در گرفتاري ساخته شده و آزمايش گردد. پس اي كسي كه از اين گفتار بهره‌مند مي‌شودي بر شكر گزاري بيفزا و از شتاب بي‌جا دست بردار و به روزي رسيده قناعت كن. «حكمت 273».
اي مردم از خدا بترسيد. هيچ كس بيهوده آفريده نشد تا به بازي پردازد و او را به حال خود وانگذاشته‌اند تا خود را سرگرم كارهاي بي‌ارزش نمايد و دنيايي كه در ديده‌ها زيباست جايگزين آختري نشود كه آن را زشت مي‌انگارند و مغروري كه در دنيا به بالاترين مقام رسيده چون كسي نيست كه در آخرت به كمترين نصيبي رسيده است.
«حكمت 370»
از دنيا آن مقدار كه به تو مي‌رسد بردار و از آنچه پشت كند روي گردان و اگر نتواني در جستجوي دنيا نيكو تلاش كن. «حكمت 393»
خوشا به حال كسي كه به ياد معاد باشد. براي حسابرسي قيامت كار كند، با قناعت زندگي كند و از خدا راضي باشد. «حكمت 44»
پيروزي در دورانديشي و دور انديشي در به كارگيري صحيح انديشه و انديشه صحيح به رازداري است. «حكمت48»
از دست دادن حاجت بهتر از درخواست كردن از نااهل است. «حكمت 66»
عقلي چون دور انديشي… و پشيماني مطمئن‌تر از مشورت كردن نيست. «حكمت 113»
از دست دادن فرصت اندوهبار است. «حكمت 118»
انسان شكيبا پيروزي را از دست نمي‌دهد هرچند زمان آن طولاني شود. «حكمت 153»
آن كس كه از افكار و آراء گوناگون استقبال كند صحيح را از خطا خوب شناسد. «حكمت 173»
آن كس كه ارزش خويش از دست بدهد بزرگي خاندانش او را سودي نخواهد رساند. «حكمت 389»
كسي كه به كارهاي گوناگون پردازد خوار شده پيروز نمي‌گردد. «حكمت403»
در جاده‌اي كه از گمراهي آن مي‌ترسي قدم مگذار زيرا خودداري به هنگام سرگرداني و گمراهي بهتر از سقوط در تباهي‌هاست. «نامه 31»
بدان راهي پرمشقت و بس طولاني پيش‌رو داري و در اين راه بدون كوشش بايسته و تلاش فراوان و اندازه‌گيري زاد و توشه و سبك كردن بار گناه موفق نخواهد بود. بيش از عمل خود بار مسئوليتها بر دوش منه كه سنگيني آن براي تو عذاب‌آور است. «نامه 31 / بخش 9: تلاش در جمع‌آوري زاد و توشه»
به يقين بدان كه تو به همه آرزوهايت نخواهي رسيد و تا زمان مرگ بيشتر زندگي نخواهي كرد و بر راه كسي مي‌روي كه پيش از تو مي‌رفت پس در بدست آوردن دنيا آرام باش و در مصرف آنچه بدست آوردي نيكو عمل كن زيرا چه بسا تلاش بي‌اندازه براي دنيا كه به تاراج رفتن اموال كشانده شد. «نامه 31 / بخش14: ضرورت واقع‌نگري و زندگي»
نفس خود را از هرگونه پستي بازدار هرچند تو را به اهدافت نميرساند زيرا نمي‌تواني به اندازه آبرويي كه از دست مي‌دهي بهايي بدست آوري. «نامه
31 / بخش 14: ضرورت واقع‌نگري در زندگي»
هرگز بر آرزوها تكيه نكن كه سرمايه احمقان است و حفظ عقل پند گرفتن از تجربه‌هاست و بهترين تجربه آنكه تو را پند آموزد. « نامه 31 / بخش 14: ضرورت واقع‌نگري در زندگي»
بهترين چيز نزد تو در دنيا رسيدن به لذت‌ها يا انتقام گرفتن نباشد بلكه هدف تو خاموش كردن باطل يا زنده كردن حق باشد تنها به توشه‌اي كه از پيش فرستادي خشنود باش و بر آنچه بر جاي مي‌گذاري حسرت خور و همت و تلاش خود را براي پس از مرگ قرار ده. «نامه 66»
