راه های افزایش اعتماد به نفس کدامند؟

آيا شما از اعتماد به نفس كافي برخوردار هستيد؟ آيا مي دانيد موفّقيّت ها و شكست هایتان در زندگي رابطه‌اي مستقيم با ميزان اعتماد به نفستان دارد؟

انسان موجودی اجتماعي است و برقراري ارتباط از نيازهای ضروري زندگي او؛ امّا گاه، پاره اي از انديشه هاي نادرست كه در جان ما ريشه دوانده و اعتماد به نفس ما را پايين آورده است، مانع ورود فعّالانه‌ي ما به عرصه‌ي اجتماع مي گردد؛ به عنوان مثال اگر شما فكر مي‌كنيد كه تنها در صورتي ارزشمنديد كه هيچ اشتباهي نداشته باشيد و هيچ كسي را ناراحت نکنید، خواه ناخواه از بيم آن كه مورد انتقاد ديگران قرار بگيريد، از درگير شدن با مسایل اجتماعي پرهيز خواهيد كرد. هیچ يك از ما نبايد خود را صرفاً در ارتباط با ديگران تعريف كنيم. افرادی كه در صورت تمجید ديگران، احساس مثبت دارند و در غير اين صورت، دچار غم و يأس مي شوند، بي‌ترديد از اعتماد به نفس قابل قبولي برخوردار نيستند.

در اين افراد حتّي نشانه هاي برجسته‌ي اعتماد‌به‌نفس، روابط اجتماعي گسترده ، پرحرفي، توان خيره شدن در چشمان مخاطب، بلندكردن صدا، پرده هايي براي پوشاندن نقاط ضعف هستند. اين گروه هميشه با حالتي حق به جانب، ديگران را بي فرهنگ، ضعيف و كم ارزش قلمداد مي كنند.كمبود اعتماد به نفس علاوه بر مشكلاتي كه در روابط اجتماعي ما فراهم مي آورد، به بسياري ازآسيب هاي شخصي، رواني و عصبي از جمله اضطراب، افسردگي و…نيز دامن  مي زند.

اعتماد به نفس به چه معناست؟

اعتماد به نفس ميزان ارزشي است كه هر فرد براي خود قايل است. يا به تعبيري ديگر، نگرشي است كه فرد با برداشت مثبت از توانمندي هاي خود در جهت دست‌يابي به اهدافش، از آن ها بهره برداري مي كند.

مي‌توان گفت:

«اعتماد به نفس يعني چگونگي نگرش و قضاوت شما درباره‌ي خودتان. اين عبارت، ارزش ها، اعتقادات و بازخوردهاي شما را توصيف مي كند. اگرچه ارتباطات و تجارب شخصي، ارزش‌ها و بازخوردهاي شما را شكل مي‌دهد؛ امّا در نهايت، همه چيز به خودتان بستگي دارد. اعتماد به نفس، ميزان ارزشي راكه به خود نسبت مي‌دهيد، بيان مي كند. زماني از اعتماد به نفس قابل قبولي برخورداريد كه خودتان را آن‌طور كه هستيد، بپذيريد.داشتن اعتماد به نفس ضعيف همان احساسي است كه باعث مي شود خود را قبول نداشته و بخواهيد به جاي فرد ديگري باشيد.»

[gravityform id=”11″ title=”true” description=”true”]

كسي كه اعتماد به نفس دارد، ارزشمند بوده و مانند طلاست. اگر طلا را داخل كهنه پيچيده و يا در سطل آشغال بيندازيد و يا آن را تكّه تكّه كرده و به هرصورتي درآوريد، طلا ارزش ذاتي خود را حفظ مي كند و همه خواهان آن هستند؛ در حالي كه اگر يك تكّه مس را برّاق هم بكنيد، ارزش آن هرگز به پاي طلا نمي‌رسد. خوب است بدانيم كه اعتماد به نفس واقعي هيچ ارتباطي با نوع و نحوه‌ي زندگي ما، پول، تحصيل، زيبايي و موقعيّت ندارد.

حالا بیایید با هم یه تمرین انجام بدیم 

آماده اید :

براي اين‌كه بدانيد شما هم از اين گوهر دروني برخورداريد، همين الآن ليستي از توانمندي ها و مهارت‌هاي خود، يادداشت و به مدّت بيست و يك روز، هرروز آن را مطالعه كنيد.

انواع اعتماد به نفس كسي كه توانست كوه را جا به جا كند، از سنگ‌ریزه‌ها شروع کرد. براي اين‌كه بتوانيد از اعتماد به نفس واقعي برخوردار شويد و به سطوح عميق‌تر آن دست يابيد، بايد سه عامل زير را در خود به وجود آوريد: اعتماد به نفس رفتاري، اعتماد به نفس احساسي و عاطفي، اعتماد به نفس روحي و معنوي. اعتماد به نفس واقعي آن است كه در هر سه زمينه‌ي فوق متعهّد باشيم؛ به طوري كه علاوه بر احساس اقتدار شخصي، از تعادل و تناسب خوبي نيز در زندگي خود بهره‌مند باشيد.

? اعتماد به نفس رفتاري اين نوع اعتماد به نفس آن است كه باور داشته باشيد كه مي توانيد و توانايي آن را داريد كه تمام توانتان را به كار بگيريد و شرايط و اوضاع زندگي را آن‌گونه كه مطلوب و دلخواه است، تغيير دهيد.

✅مشخصه های اعتماد به نفس رفتاری

 اعتقاد و ايمان به قابليّت در عمل

 اعتقاد و ايمان به اين كه پشتكار خواهيد داشت و مدام به اقدام هاي خود ادامه مي‌دهيد تا به نتيجه‌ي مطلوب و نهايي برسيد.

پيامبر اكرم (ص) در اين باره چنين فرموده‌اند: هِمَّة الْرِّجالِِِ تَقْلَعُ الجَبال. همّت مردان، كوه ها را جا‌به‌جا مي كند.

 اعتقاد و ايمان به قابليّت و توانايي خود، در از سر راه برداشتن موانع و مشكلات

 اعتقاد و ايمان كامل داشتن به اين كه قابليّت و توانايي آن را داريد تا در صورت لزوم، از ديگران كمك بخواهيد.

در اینجا مثالی برای این نوع اعتماد به نفس براتون میارم :

«پدر و مادرم هميشه تشويقم مي‌كردند كه در يكي از رشته‌هاي مهندسي ادامه‌ي تحصيل بدهم؛ چون رشته‌ي من رياضي است؛ امّا چند وقت پيش، در يك مهماني خانوادگي، صحبت‌هايي مطرح شد كه تصميمم را عوض كرد؛ آن شب، همه داشتند درباره‌ي پسردايي‌ام كه در رشته‌ي دندانپزشكي قبول شده، صحبت مي‌كردند. مضمون صحبت‌ها اين بود كه دندانپزشكي رشته‌ي بسيار خوبي است؛ چون هم پردرآمد است؛ هم مقبوليّت مردمي بيش‌تري دارد و به قول معروف، دهن‌پر‌كن است. اين بود كه تصميم گرفتم من هم براي قبولي در رشته‌ي دندانپزشكي درس بخوانم. كتاب‌هاي رشته‌ی علوم تجربي را تهيّه كردم و در كنار درس‌هاي خودم مشغول خواندن درس‌هاي رشته‌ي تجربي شدم؛ امّا كمي كه گذشت، از اين كار پشيمان شدم؛ چون اصلاً به زيست‌شناسي علاقه ندارم و مطمئنّم كه به نتیجه‌ی مطلوب دست پیدا نمی‌کنم. اين روزها خيلي ناراحتم. هم به خاطر اين كه وقتم را هدر داده‌ام؛ هم به خاطر اين‌كه مي دانم در كنكور تجربي قبول نمي‌شوم و هم به خاطر اين‌كه رشته‌ي رياضي، ارزشي را كه قبلاً برايم داشت، ديگر ندارد.

? اعتماد به نفس احساسي ـ عاطفي اين نوع اعتماد به نفس، قابليّت وتوانايي لازم براي کنترل احساسات و عواطف را به شما می‌دهد.

✅مشخصه های اعتماد به نفس احساسی- عاطفی

اعتقاد و ايمان به اين كه احساسات خود را مي‌فهميد، درك مي‌كنيد و با آن‌ها در تماس هستید.  اعتقاد و ايمان به اين كه مي‌توانيد احساسات خود را بيان كنيد و آن‌چه در درونتان است، بيرون بريزيد.  اعتقاد و ايمان به اين كه قابليّت و توانايي در برقراري ارتباطي دوستانه، محبّت‌آميز و بامعنا با ديگران داريد.  اعتقاد و ايمان به اين‌كه مي توانيد عشق، درك متقابل عشق را در تمامي موقعيّت‌هاي زندگي خود، به خصوص در موقعيّت‌هاي دشوار بيابيد و از آن بهره بجوييد.  اعتقاد و ايمان به اين كه مي‌توانيد چيزهاي ارزشمند و فوق العاده‌اي براي تقديم كردن به ديگر انسان ها داشته باشيد.

یک مثال در رابطه با اعتماد به نفس احساسی- عاطفی

«وقتي كه در يك جمع نشسته‌ام، به شدّت نگران و مضطربم. مي‌ترسم ناگهان از من سؤالي بپرسند و من نتوانم جواب بدهم و جلوي ديگران خجالت‌زده شوم. وقتي مي‌بينم از اوّل مجلس، همه در بحث‌ها شركت كرده‌اند و هر كس چيزي گفته است و فقط من ساكت بوده‌ام، دلشوره و نگراني‌ام بيش‌تر مي‌شود؛ چون حرف جالب و مهمّي براي گفتن ندارم». «مدّتي است كه خواهرم از دست من رنجيده و با من قهر كرده است. من خواهرم را دوست دارم و از اين وضعيت ناراحتم. بارها تصميم گرفتم به او هديه‌اي بدهم يا با گفتن يك جمله‌ی محبّت‌آميز، در آشتي پيش قدم شوم؛ امّا مي‌ترسم خودش را بگيرد و انتظاراتش بالا برود! بنابراين سعي مي‌كنم خودم را سنگين نگه دارم و صبر كنم.

علایم ونشانه‌هاي كمبود يا فقدان اعتماد به نفس احساسي – عاطفي

? خود را نسبت به احساسات و عواطفتان بي حس مي‌كنيد و در عمل نمي‌دانيد به لحاظ احساسي – عاطفي بر شما چه مي‌گذرد و اين جمله را زياد بر زبان مي‌آوريد: «خيلي گيجم، احساس سردرگمي مي‌كنم.»

? احساسات وعواطف خود را سانسور يا ويرايش مي‌كنيد و صادقانه آن‌ها را به ديگران يا حتّي خود ابراز نمي‌كنيد.

? به طور معمول، ديگران را وادار مي‌سازيد كه احساس شما را حدس بزنند كه در واقع، روشي غير‌مستقيم براي كنترل كردن آن‌هاست. هيچ كس خود واقعي شما را نمي‌شناسد.در واقع، خويشتن حقيقي شما با آن‌چه كه در بيرون ديده مي‌شويد، بسيار تفاوت دارد.

? منزوي و گوشه‌گير مي‌شويد. از ديگران كناره مي‌گيريد و هنگامي كه اعتماد به نفس كافي براي برقراري ارتباط مؤثّر با ديگران نداريد، از موقعيّت‌هاي اجتماعي كناره مي‌گيريد.

? مدام به دنبال خوشحال كردن اين و آن و گرفتن تأييد از ديگران هستيد؛ تا حدّي كه به آن اعتياد پيدا مي‌كنيد. آن كه به خود اطمينان دارد، به تعريف كسي احتياج ندارد. (گوستاولوبون)

?در مورد ديگران و موقعيّت ها قضاوت مي‌كنيد، مدام آن‌ها را محاكمه كرده و به تفكّر منفي (منفي‌بافي) عادت مي‌كنيد.

✅مشخصه های اعتماد به نفس روحی-معنوی

یک مثال در رابطه با اعتماد به نفس روحی-معنوی